W kalendarzu świąt nietypowych jednym z bliższych dni wszystkim Kaszubom jest Ogólnopolski Dzień Tabaki. Setki lat tradycji wciąż kultywowane jest przez wielu mieszkańców naszego powiatu. W końcu nic tak nie łączy ludzi na Kaszubach, jak tabaka.

Różne są legendy o tym skąd wzięła się tradycja zażywania tabaki na Kaszubach. Jedną z najpopularniejszych, przytacza nam Andrzej Olszewski – znany twórca ludowy z Sierakowic.

– Dawniej, gdy rybacy wypływali na morze, pragnąc zapalić papierosa, sami musieli je skręcać z liści tytoniu. Jednak ze względu na silny wiatr, często nie mogli takiej fajki odpalić. Zaczęli więc kruszyć liście i proch z nich wciągać nosem. Tak zaczęła się historia tabaki – opowiada.

Reklamy

Kaszubska fajka pokoju

Tabaka w naszym regionie często nazywana jest „kaszubską fajką pokoju” – poczęstowanie nią drugiej osoby i wspólne zażycie jest symbolem szacunku oraz zgody. W przeszłości częstował nią również kapłan w czasie mszy!

– Ksiądz, tuż przed rozpoczęciem kazania, zażywał sam przekazując potem tabakierę wiernym. Tabaka, która powracała do kapłana była znakiem zakończenia homilii. Im dłużej tabakiera krążyła po kościele wśród wiernych, tym lepsze było kazanie i jego odbiór – wyjaśnia Andrzej Olszewski. – Jeśli ksiądz odzyskał ją bardzo szybko, znaczyło to, że homilia była nieciekawa.

Współcześnie tabakę zakupić można właściwie w każdym sklepie, w całej Polsce. Dostępne są jej różnorakie odmiany i zapachy. Wciąż jednak przetrwała tradycja domowego wytwarzania tabaki. Od 2002 roku gawędziarze i tabacznicy wziąć mogą udział w Mistrzostwach Polski w Zażywaniu Tabaki, których kolejna edycja czeka nas już 21 lipca w Chmielnie. Jest to okazja do propagowania kaszubskiego folkloru oraz podtrzymywania tradycji. Weteranem tego konkursu jest właśnie Andrzej Olszewski, który szeroko znany jest z produkcji tabaki. Pasją zaraził się od dziadka.

– Kaszuby bez tabaki są nie do wyobrażenia. Jest to tradycja nierozerwalnie złączona z naszym regionem. Pamiętam z dzieciństwa niedziele, kiedy to mój ojciec i sąsiedzi spotykali się, często na polu, by obserwować jak wzrasta zboże. Wtedy też tradycyjnie zażywali tabakę. Jednak co tydzień częstował nią inny sąsiad – wspomina Andrzej Olszewski. –  Ja swoją pierwszą tabakierę kupiłem w wieku 18 lat i teraz wciąż staram się zarażać młode pokolenie tą tradycją. Jestem pewien, że za 20, 30 lat na Kaszubach wciąż żyć będą tabacznicy i tradycja przetrwa.

17 lipca – Ogólnopolski Dzień Tabaki

Według wielu przekazów tabaka jest starsza niż wielu się wydaje. To najprawdopodobniej Indianie, jako pierwsi zażywali sproszkowany tytoń. W Polsce moda na zażywanie tabaki rozpoczęła się jeszcze w XVII wieku. Obchodzony dzisiaj, 17 lipca, Ogólnopolski Dzień Tabaki związany jest z powstaniem pierwszej fabryki tabaki w Polsce w 1704 roku, kiedy to przywilej na produkcję tabaki otrzymał magistrat Sandomierza od Augusta II.