„Latawc z betonu” Móniczi Milewsczi ë „Gduńsczé òdgrodë” Éwë Barëlewsczi-Szimańsczi, Katarzënë Rozmarinowsczi, Zofie Maczakòwsczi i Wòjcecha Szimańsczégò to ksążczi, jaczé dobéłë w latosy – drëdżi edicje Pòmòrsczi Lëteracczi Nôdgrodë Wiater òd Mòrzô. Wëapartnienié za całosztôłt lëtëracczi robòtë dobéł Aleksander Jurewicz. Kaszëbską Lëteracką Nôdgrodã za òpòwiescë dostała Katarzëna Léwna.

Lëteracką Ksążką Rokù òstôł „Latawc z Bbetonu” Móniczi Milewsczi. To je ksążka z debeltnym herojã: przédnym mòtorã wëdarzeniów je bezmionowi Jinżiniéra, ale równo wôżny je Falowc, wëbùdowóny bez niegò moderny blok, co stoji wëstrzód smùgów gdańsczégò Przimòrzô. Aùtorka pòwiescë je dramaturgã, pòétką, bajkòpisôrką ë dolmaczërką. Robi za adiunkta w Zakłôdze Etonologie Jinstitutë Archeologie Gduńsczégò Ùniwersytetu. Òna dosta stypendium m.jin. Minystra Kùlturë, Minystra Nôrodny Edukacje, rządë Francje ë rządë  Jitalie, miesãcownika „Pòlitika” ë Fùndacje na rzecz Pòlsczi Nôùczi, amerikańsczi Fundacje A. Mellona, International Writers and Translators w Visby. Za ksążkã „Òcet ë łzë. Terror Wiôldżi Francësczi Rewolucje jakò traùmaticzné wëdarzenié” òna bëła nominowónô do Lëteracczi Nôdgrodë Nike 2003.

Pòmòrską Ksążką Rokù òstałë zôs „Gduńsczé òdgrodë” Éwë Barëlewsczi-Szimańsczi, Katarzënë Rozmarinowsczi,, Zofie Maczakòwsczi ë Wòjcecha Szimańsczégò. Pòblikacjô pòkazywô historiã priwatnëch ògardowich założeniów, a też parków ë miejsczich zelonych placów Gduńska. Mòżno tam òbaczëc nôbarżi znóne ògrodë w swiądë mieszkeńców Gduńska do dzysô, to je òpacczi Ògród w Òlëwie ë też ju zabëté planë abò taczé, co òstałë blós w pamiãcë môłégò karna znôjarzów, m.jin.  ògród Rottenbùrgów w Strziżë. Ksążka pòkazywô też ògardową kùlturã, wprowadzywô w swiat swiat roscenów, zblëżiwô czëtińców do przedôwónëch rozmajitëch roscënów ë kwiatowich cébùlków, dôwô bôczenié na bùdacje, co są w parkach ë strojenié ògrodów. Te témë wnetka nie bëłë donëchczas znóne wëstrzód mieszkeńców Gduńska. Pùblikacjô „Gduńsczé ògrodë” bëła prezentowónô òb czas wëstôwkù z tim samim titlã, co warôł do kùńca séwnika 2018 rokù w Dodomù Ùphagena.

Reklamy

Aleksander Jurewicz, dobëtnik nôdgrodë za całosztôłt lëteracczi robòtë, to bëlny pòéta ë pisôrz prozë. Òn sã ùrodzëł w 1952 rokù Lidze w Biôłorusëje, skądka òb czas repatriacjowi akcje w 1957 rokù przëjachôł razã ze swòjima starszima do Pòlsczi. Òn sztudérowôł na Gduńsczim Ùniwersytece ë  w Scenarnikòwim Sztudium Łódzczi Filmòwi Szkòłë. W latach 70. i 80. wëdôł czile dzélów wiérztów z aùtobiograficznym akcentã: „Spik, jaczi gwës nie béł miłotą” (1974), „Pò drëdżi starnie” (1977) ë „Nie chceta strzélac do Beatlesów” (1983). Wiedzã ò Jurewiczów rozeszła sã dzãka jegò ksążce „Lida”, za jaką dostôł Nôdgrodã miona Czesława Miłosza. „Lida” to je ksążka, w jaczi skłôd wchôdają pòéticczé wëjimczi, përznã je tam prozë ë też tam nalezc mòżno dzélëczi lëstów ómë do aùtora. „Lida” je wiôldżim rëczenim aùtora za znikwiónym  mirã niewinnoscë. Ksążka je bòkatnô w lëteracczé òdjimczi ë wëjimczi z gardu, w jaczim Jurewicz béł dzeckã. Je to też sprawòzdónié z przecygniãcô do nieznónégò swiata. W 2006 rokù ksążka Aleksandra Jurewicza „Pòpiół ë wiater” dosta nbédënk do Nôdgrodë Nike.

Chcemë przëbôczëc: w latosy edicje Pòmòrsczi Lëteracczi Nôdgrodë òbsądzëcélowie – pò przeczëtanim wnetka 359 wëdowiznama z 2018 r. na Pòmòrzim abò bez pòmòrsczich ùtwórców, nominowalë do nodgorodë òsmë sztëk lëdzy. Dobiwców më mómë pòznóné we czwiôrtk, 24 rujana 2019 r., òb czas ùroczësti galë w kòscele sw. Jana we Gduńskù. Dobiwcowie dostalë figùrczi Wiater òd Mòrzô, jaczich aùtorã je prof. Jack Zdibel ë też òni dostalë dëtkòwé nôdgrodë (pò 10 tësãcy złotich). Òb czas wëdarzeniô béł też koncert Katarzënë Groniec.

Pòmòrskô Lëterackô Nôdgroda Wiater òd Mòrzô

Nômłodszim wëapartnienim Samòrządzënë Pòmòrsczégò Wòjewództwa w dzélu kùlturë je je prawie Pòmòrskô Lëterackô Nôdgroda Wiater òd Mòrzô. Òna mô pòkazywac ùznanié dlô pòmòrsczich ùtwórców – pisôrzów, gazétników, aùtorów ksążków ë hùmanisticznych historicznych a regionowich òpracowaniów, dramapisôrzów ë scenorzistów, a też wydôwców ksążków ë czasopismionów a bibliotékarzów. Nôdgroda je dlô aùtorów z Pòmòrzô abò za dokôzë baro sparłãczoné z Pòmòrzim, a też za całosztôłt dzejaniô dlô kążków, czëtnictwa w rokù przed ji rozdanim. Nie je tu wôżny môl publikacje dokôzu.

Kategorie nôdgrodë

Lëterackô Ksążka Rokù – tu dobiwają dokôzë z rozmajiti beletristiczi: pòézjô, prozô, lëteracczi repòrtôż, mònografiô, kritika lëterackô ò wësoczich esteticznych wôrtnotach, a też scenarnik czë drama;

Pòmòrskô Ksążka Rokù – tu òbsądzëclowie wibérają pùblikacje sparłãczoné z Pòmòrza, tak samo lëteracczé, jak też z jinszich ôrtów pisaniô: historiczné òpracowaniô, mònografie, biografie, regionowé sztudia, prowadniczi, nôùkòwé rozprawë;

Całosztôłt lëteracczi robòtë – tu je wôżnô wiôlgòsc ùtwórczi robòtë: ji jintelektualnô ë artisticznô wôrtnota, òdbiér z kraju, ji znaczenié dlô regionu, dobëca z jinszich ôrtów: edukacje, kùlturowégò ë spòlëznowégò żëcégò, czëtnictwa.

Chto dôwô niminacje?

Latos òbsądzëclama bëlë:

• prof. dr hab. Zbigniew Majchrowsczi– przédnik – lëteraturoznajôrz, lëteracczi kritik a teatrolog, nôleżnik Kòmitetë Nôùków ò Lëteraturze PAN, profesor GÙ,
• Bożena Òrczikòwskô – zastãpcô dyrektora Wòjewódzczi ë Miejsczi Pùbliczny Biblioteczi Miona Josepha Cònrada-Kòrzeniowsczégò we Gduńskù,
• Elżbieta Pãkala – redachtorkô, òrganizatorkô ë promòtorkô czëtnictwa,
• dr hab. Katarzëna Szalewskô – adiunkt na Gduńsczim Ùniwersytece, autorka ë wëspółredachtorka nôùkòwich ksążków, prow, nadzw. GÙ.
• Władisłôw Zawistowsczi – pisôrz, dyrektor Departamentu Kùlturë ÙMPW.

Kaszëbskô Lëterackô Nôdgroda

Wëaróżnienié, z pòzdrzatkù na swój czësto regionowi ôrt ë jãzëkòwą apartnotã, brekuje, cobë nôdgrodã z tego dzélu prziznalë blós nôlepszi. Dlôte òbsądzëclowie ti nôdgrodë dzejają apart òd tich z Pòmòrsczi Lëteracczi Nôdgrodë. Jury, jaczégò przédnikã je Artur Jablońsczi, dało nôdgrodã dlô Kristinë Lewnë za ji òpòwiadaniô, chtërne pòkazywałë sã w „Stegnie”, dodôwkã do misãcownikã „Pòmòraniô”. W swòjich dokôzach Léwna pòkaza psychòlogiczné pòrtretë białków  ë dôwô bôczënk na sprawë, jaczé donychczas bëłë tabù w kaszëbsczi lëteraturze, sparłãczoné z bécym białką w tradicjowim módelu familie.

Òbsądzëclowie Kaszëbsczi Lëteracczi Nôdgrodë

dr Artur Jablońsczi – przédnik – gazétnik, pisôrz, samòrządzënowc, załóżca Radia Kaszëbë ë dwajãzëkòwi spòdleczny szkòłë, badôcz kaszebsczégò jãzëka ë kùlturë,

Stanisłôw Janke – pòéta, prozaik,  lëteracczi kritik, ùtwórca ë kritik kaszëbsczi lëteraturë, latosy dobiwca pierszi Kaszëbsczi Lëteracczi Nôdgrodë,

dr Dariusz Majkòwsczi – znajôrz a propagator kaszëbsczégò jãzëka, nôleżnik Radë Kaszëbsczégò Jãzëka.