Okres jesienny sprzyja osłabieniu naszej odporności. W związku z tym coraz częściej łapiemy przeziębienie i grypę. Jednak w tym roku niepokojąco wzrosła liczba zachorowań na odrę. O tym, jak sytuacja szczepień i zachorowań wygląda w naszym powiecie, rozmawialiśmy z Krystyną Wereszczyńską, Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Kartuzach.

Czy w powiecie kartuskim grozi nam epidemia odry?

Odra to ostra, wirusowa choroba zakaźna, która bardzo łatwo się rozprzestrzenia wśród nieuodpornionych osób w każdym wieku i może powodować zwiększoną liczbę zachorowań. Jedynym źródłem zakażenia jest chory człowiek. Zakażenie szerzy się głównie drogą kropelkową oraz przez bezpośrednią styczność z wydzieliną jamy nosowo-gardłowej.

Reklamy

Podkreślić należy, iż zaszczepienie dziecka, nastolatka lub osoby dorosłej dwoma dawkami szczepionki przeciw odrze, śwince i różyczce jest skutecznym sposobem profilaktyki przed odrą. Obowiązkowe szczepienia przeciw odrze wprowadzono w Polsce w 1975 roku, przy użyciu pojedynczej dawki szczepionki przeciw odrze. Od 1991 roku wprowadzono drugą dawkę szczepionki początkowo podawaną w 8 roku życia. W 2004 roku wprowadzono szczepionkę przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR) podawaną w dwóch dawkach.

Obecnie wyszczepialność na terenie powiatu kartuskiego utrzymuje się powyżej zalecanego poziomu 95%, który zapewnia utrzymanie odporności zbiorowej. Trzeba mieć jednak na uwadze, że rosnąca liczba osób uchylających się od obowiązkowych szczepień ochronnych, na dłuższą metę może okazać się dla nas niebezpieczna.

Powrót i atak odry to efekt wzrastającej liczby przeciwników szczepień?

Obecnie w Polsce obserwujemy wzrost liczby zachorowań na odrę. Jednak przyczyn tego zjawiska jest kilka. Jako najbardziej istotne należy wymienić: migracje ludności, czyli osoby chore przyjeżdżające do Polski z krajów, gdzie odnotowywane zostały przypadki oraz osoby, które nie są odporne na odrę wyjeżdżające za granicę, gdzie istnieje możliwość kontaktu z osobami chorymi (warto przypomnieć o zachorowaniach epidemicznych w krajach Europy Południowej czy na Ukrainie). Drugie to stale rosnąca liczba osób uchylających się od obowiązkowych szczepień ochronnych.

Czy będąc zaszczepionym mamy 100% gwarancji, że odra nas nie dopadnie?

Szczepienie przeciw odrze należy do szczepień obowiązkowych (bezpłatnych) podawanych w Polsce w 13-15 mies. życia oraz 10 roku życia. Skuteczność szczepienia po podaniu 2 dawek szczepionki wynosi 98-99%, utrzymuje się do końca życia.

Czy zdajemy sobie sprawę jak poważna jest odra?

Jak już wspomniano, odra jest wysoce zakaźną chorobą wirusową. Nie należy jej lekceważyć, ponieważ powikłania z nią związane mogą być bardzo groźne. Objawy pojawiają się w ciągu 10-12 dni od zakażenia i początkowo przypominają przeziębienie. W miarę rozwoju choroby temperatura rośnie i może dochodzić do 41⁰C, a na ciele pojawia się czerwona wysypka. Dotychczas nie opracowano leku antywirusowego, który zwalczałby skutecznie wirusa odry w przypadku choroby. W przebiegu odry potrafimy leczyć jedynie jej objawy.

Około 30% zachorowań przebiega z powikłaniami szczególnie wśród dzieci do 5 roku życia i dorosłych w wieku powyżej 20 lat. Najczęstsze powikłania to zapalenie ucha środkowego, które prowadzi do utraty słuchu, biegunka, zapalenie płuc, ostre zapalenie mózgu prowadzące do obrzęku mózgu, zaburzenia wzroku prowadzące do ślepoty, rzadkie ciężkie uszkodzenia mózgu, znane jako podostre stwardniające zapalenie mózgu (SSPE), którego objawy pojawiają się kilka lat po chorobie. Odra jest najbardziej niebezpieczna dla dzieci do 5 lat oraz osób z zaburzeniami układu odporności. Co czwarta chora osoba wymaga hospitalizacji. Jedna na 1000 chorych umiera w przebiegu choroby.

Jak wygląda sytuacja szczepień w powiecie kartuskim?

Szczepienia przeciw odrze prowadzone są od 1975 r. W ostatnich latach, w związku z rosnącą liczbą osób uchylających się, obserwujemy w powiecie kartuskim zmniejszający się odsetek dzieci szczepionych przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR). Jednak, jak już wspomniano, na dzień dzisiejszy, wyszczepialność na terenie powiatu kartuskiego utrzymuje się powyżej zalecanego poziomu 95%, który zapewnia utrzymanie odporności zbiorowiskowej.

Czym grozi brak szczepień?

Nie poddając dzieci szczepieniom ochronnym, narażamy je na niebezpieczeństwo zachorowania, a zwłaszcza wystąpienia niebezpiecznych powikłań, które niestety mogą zakończyć się utratą zdrowia i życia. Tylko osoby uodpornione, które przechorowały odrę lub zostały zaszczepione przeciw odrze, są chronione przed zachorowaniem.

Każda skrajność jest negatywna. Rodzice popadają czasami również w manię szczepień…

Wykonanie szczepienia ochronnego zawsze jest poprzedzone lekarskim badaniem kwalifikacyjnym. Kupując jakikolwiek preparat szczepionkowy w aptece należy okazać receptę. Podczas wizyty lekarskiej rodzic może wyrazić chęć poddania dziecka dodatkowym (zalecanym) szczepieniom ochronnym. Jednak to lekarz podstawowej opieki zdrowotnej w oparciu o aktualną wiedzę medyczną, wytyczne zawarte w Programie Szczepień Ochronnych na dany rok oraz indywidualne predyspozycje pacjentów decyduje o konieczności poddania szczepieniom ochronnym.

W siłę rośnie tzw. „ruch antyszczepionkowy”. Czy rozważanie ich postulatów na poważnie nie jest niebezpieczne? Negują przecież wieloletnie osiągnięcia medycyny.

W dzisiejszych czasach każdy może łatwo rozpowszechniać informacje zarówno prawdziwe, jak i te zmyślone. W związku z czym, należy zachować szczególną ostrożność i nie wierzyć we wszystko, co usłyszymy, bądź przeczytamy. Musimy odróżniać informacje oparte na obiegowych, niesprawdzonych opiniach od tych, które wynikają z naukowych rzetelnych faktów. W razie wątpliwości dotyczących zagadnień medycznych (m. in. szczepień ochronnych) najbezpieczniej zwrócić się z zapytaniem do lekarza.

Szczepienia ochronne są w dzisiejszych czasach najefektywniejszą metodą zapobiegania oraz ograniczania i łagodzenia skutków chorób zakaźnych, opartą na budowaniu odporności nabytej organizmu człowieka. Ich celem jest nie tylko ochrona indywidualna osoby zaszczepionej, ale również zmniejszenie ryzyka zachorowania innych. Odmowa szczepienia zmniejsza tzw. „odporność zbiorową”, która chroni osoby niezaszczepione z powodu poważnych przeciwwskazań medycznych oraz te dzieci, które pomimo szczepień, nie wykształciły odporności immunologicznej. Warunkiem osiągnięcia odporności w skali populacji jest wysoki odsetek zaszczepionych osób.

Czytaj także: Apel Powiatowego Inspektora Sanitarnego do rodziców